Το πιο συχνό φαινόμενο που συναντώ στις προσωπικές μου συνεδρίες είναι άνθρωποι που υποτιμούν τον εαυτό τους και αυτό οδηγεί είτε σε θυματοποίηση μέσα στις σχέσεις, είτε σε αναβλητικότητα και αδυναμία να πετύχουν όνειρα και στόχους. Γι’ αυτό, θα περιγράψω τα τρία αίτια που μπορεί να σας οδηγούν σε αυτοϋποτίμηση, και ένα επιπλέον κορυφαίο λόγο, προτείνοντας παράλληλα και τρόπους για να τα αντιμετωπίσετε.Ίσως έχετε «καταπιεί» τις ταμπέλες που σας έβαλαν στην παιδική σας ηλικία: όταν ήσασταν μικρά παιδάκια, πριν από τα πέντε σας χρόνια, είναι πιθανό οι γονείς να σας έδωσαν χαρακτηρισμούς, πχ. «είσαι μικρή, δεν μπορείς να το κάνεις αυτό, είσαι αδύναμος» και παρόμοια σχόλια που θεμελιώθηκαν μέσα σας και σας ακολουθούν έως σήμερα. Είναι κάτι σαν «ταμπέλα» που ο μόνος τρόπος να την ξεπεράσετε είναι να συνειδητοποιήσετε πως δεν ισχύει πια, και πως όσοι σας την έβαλαν τότε, το έκαναν για να σας προστατέψουν.Έχετε αφήσει αποτυχίες του παρελθόντος να υποθηκεύουν το μέλλον σας: ας πούμε ότι θέλετε να απελευθερώσετε περιττά κιλά ή ότι θέλετε να σταματήσετε το κάπνισμα, και έχετε κάνει στο παρελθόν κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες. Σε πολλούς, αυτές οι προσπάθειες μπορεί να οδηγήσουν σ’ ένα εσωτερικό διάλογο που λέει «δεν θα τα καταφέρεις ποτέ, είδες πόσες φορές προσπάθησες και απέτυχες». Και μέσα από αυτή τη σκέψη αφήνεστε στην ίδια ενέργεια της αυτοϋποτίμησης. Όμως, οι αποτυχίες δεν είναι τίποτε άλλο από σκαλιά προς την επιτυχία, αν τις μετατρέψετε σε πολύτιμο μάθημα: κάθε αποτυχημένη προσπάθεια κρύβει μέσα της ένα δώρο, γιατί σας δείχνει τι δεν κάνατε σωστά, ώστε να το αποφύγετε την επόμενη φορά.Ασχολείστε πολύ με τις γνώμες των άλλων: αν είστε από τους ανθρώπους που για να έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας, χρειάζεστε την επιβεβαίωση και την καλή γνώμη των άλλων, είναι πολύ πιθανό να διστάζετε να προσπαθήσετε κάτι καινούργιο. Κι αυτό, γιατί είναι σίγουρο πως σε κάθε σας στόχο, θα έχετε γύρω σας και αυτούς που σας ενθαρρύνουν και αυτούς που σας αποθαρρύνουν. Το μυστικό εδώ είναι να συνειδητοποιήσετε πως ποτέ δεν θα έχετε θετική γνώμη απ’ όλους, αλλά και το ότι η γνώμη των άλλων δεν είναι και τόσο σημαντική, γιατί την ζωή σας την αποφασίζετε και την ζείτε εσείς, και όχι οι άλλοιΝιώθετε φόβο για το καινούργιο, αυτό που δεν έχετε ξανακάνει: κάθε φορά που βάζετε ένα καινούργιο στόχο, κάτι που ονειρεύεστε αλλά δεν έχετε ακόμα τολμήσει, είναι φυσικό να φοβάστε, και αυτός ο φόβος έχει μέσα του τρεις επιμέρους φόβους: τον φόβο της αποτυχίας, τον φόβο της δυσκολίας και τον φόβο του τι μπορεί να χάσω μέσα από την νέα μου επιλογή. Για παράδειγμα, μπορεί να σκέφτεστε να αλλάξετε δουλειά, και ενώ φαίνεται ότι η νέα σας δουλειά έχει καλές προοπτικές, μπορεί να φοβάστε μήπως δεν τα πάτε καλά, ή το ότι θα χάσετε τους τωρινούς συναδέλφους, ή ότι θα είναι δύσκολη η προσαρμογή στην καινούργια θέση. Όμως, για τους φόβους, η λύση είναι μία: τολμήστε αυτό που φοβάστε, και ο φόβος θα εξαφανιστεί από το πρώτο κιόλας βήμα!